Lees alles over uw bloeddruk, systolische en diastolische waarden en wat deze betekenen

Het Global Health Observatory (GHO) schat dat er wereldwijd maar liefst 1,13 miljard mensen aan een verhoogde bloeddruk lijden. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) is een hoge bloeddruk wereldwijd de meest voorkomende aandoening die voorkomen kan worden: wereldwijd heeft meer dan 1 op de 5 volwassenen een verhoogde bloeddruk - een aandoening die de oorzaak is van de helft van alle overlijdensgevallen door een beroerte en hartziekte in de Europese regio van de WGO. De complicaties van hoge bloeddruk leiden wereldwijd tot 9,4 miljoen doden per jaar. Hier bestaat geen twijfel over: als de bloeddruk niet onder controle is, kan dat levensbedreigend zijn.

Waardoor komt dat? De bloeddruk is de druk die het circulerende bloed uitoefent op de wanden van de bloedvaten. Deze druk is te meten door middel van twee waarden: de systolische en de diastolische bloeddruk. Terwijl de eerst waarde wordt gegenereerd wanneer het hart zich samentrekt en bloed in de bloedvaten wordt gepompt, heeft de diastolische (tweede) waarde betrekking op de druk in de slagaderen wanneer het hart zich ontspant en zich opnieuw vult met bloed. De waarden worden weergegeven in mmHg (millimeter kwik).

Volgens de WGO en andere toonaangevende gezondheidsorganisaties zijn de systolische en diastolische waarden van de bloeddruk onder te verdelen in zes categorieën1:

• optimaal (tot 119 mmHg systolisch en tot 79 mmHg diastolisch),
• normaal (120-129 mmHg systolisch en/of 80-84 mmHg diastolisch),
• hoog-normaal (130-139 mmHg systolisch en/of 85-89 mmHg diastolisch),
• graad 1 hypertensie (140-159 mmHg systolisch en/of 90-99 mmHg diastolisch),
• graad 2 hypertensie (160-179 mmHg systolisch en/of 100-109 mmHg diastolisch) en
• graad 3 hypertensie (>180 mmHg systolisch en/of >110 mmHg diastolisch).

De oorzaken van hoge bloeddruk zijn talrijk: overgewicht, roken, stress, orgaanschade, leeftijdgerelateerde stijfheid van de grote slagaders en erfelijke aanleg. Een ander type hypertensie wordt 'secundaire hypertensie' genoemd. In dat geval is de hypertensie het gevolg van een aanwijsbare oorzaak. Vaak voorkomende oorzaken van secundaire hypertensie zijn: een nieraandoening, een aandoening aan de niervaten, hormonale oorzaken, obstructieve slaapapneu of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Als het onderliggende probleem wordt behandeld, worden de bloeddrukwaarden weer normaal.

Volgens een recent onderzoek in de Hypertension Reports van medische uitgever Springer(2) wordt het risico op blijvende schade aan het hele lichaam verdubbeld bij elke 20 mmHg systolische of 10 mmHg diastolische verhoging van de bloeddruk, als deze niet wordt behandeld. Als dit echter regelmatig wordt gecontroleerd en wordt behandeld, kan het risico drastisch worden verminderd.

De enige manier om te ontdekken of u een verhoogde bloeddruk hebt, is om deze regelmatig zelf te meten, of dit te laten doen door uw huisarts of een andere medische zorgverlener. Deze kan u uitleg geven over uw bloeddrukwaarden.

_{(1) „Classification of Office Blood Pressure and definition of Hypertension Grade” 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension. Eur Heart J 2018; 39: 3021-3104}

_{(2) Gaciong Z, Siński M, Lewandowski J. Blood pressure control and primary prevention of stroke: summary of the recent clinical trial data and meta-analyses. Curr Hypertens Rep. 2013;15(6):559-574}